شرايط شكسته خواندن نماز‌
1. سفر او به مقدار مسافت شرعى باشد يعنى رفتن يا برگشتن و يا رفت و برگشت او روى ‏هم، هشت فرسخ شرعى‏ باشد، مشروط به اين‌که رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد.
2. از اول مسافرت قصد پيمودن هشت فرسخ را داشته باشد، بنا بر اين اگر از ابتدا قصد پيمودن هشت فرسخ را نداشته و يا قصد پيمودن کمتر از آن را داشته باشد و بعد از رسيدن به مقصد تصميم بگيرد به جايى برود که فاصله آن با مکان اول کمتر از مسافت شرعى است، ولى از منزل تا آن‌جا به اندازه مسافت شرعى است، بايد نمازش را تمام بخواند.
3. در بين راه از قصد خود مبنى بر پيمودن مسافت شرعى برنگردد، بنا بر اين اگر در بين راه، پيش از رسيدن به چهار فرسخ از قصد خود برگردد يا مردد شود، حکم سفر بعد از آن بر او جارى نمى‌‏شود، هرچند نمازهايى که قبل از عدول از قصد خود به‌صورت شکسته خوانده، صحيح است.
4. قصد قطع سفر در اثناى پيمودن مسافت شرعى با عبور از وطن خود يا جايى که مى‏‌خواهد ده روز يا بيشتر در آن‌جا بماند، نداشته باشد.
5. سفر از نظر شرعى براى او جايز باشد، بنابر اين اگر سفر معصيت و حرام باشد، اعم از اين‌که خودِ سفر حرام باشد مثل فرار از جنگ يا هدف از سفر، کار حرامى باشد مثل سفر براى راهزنى، حکم سفر را ندارد و نماز تمام است.
6. مسافر از کسانى که خانه به‌دوش هستند، نباشد مانند بعضى از صحرانشينان که محل زندگى ثابتى ندارند، بلکه در بيابان‌ها گردش مى‌‏کنند و هر جا آب و علف و چراگاه پيدا کنند، مى‏‌مانند.
7. مسافرت را شغل خود قرار نداده باشد مانند باربر، راننده و ملوان و غيره و کسى که شغل او در سفر است، ملحق به اين‌هاست.
8. به حد ترخص برسد.
 

كثير السفر و حكم آن
س1. تفاوت شخص کثيرالسفر با کسى که به‌خاطر شغلش مدام در سفر است چيست؟ و كلاً چه زمانى شخصى كثيرالسفر محسوب مى‌شود؟
ج) اگر سفر، شغل يا مقدمه شغل نباشد ـ هرچند كثرت هم داشته باشد ـ موجب شكسته ‌شدن نماز نمى‌شود. و به‌طور کلّى عنوان کثيرالسفر حكمى ندارد و موضوع حکم شرعى نيست،بلكه  تمام خواندن نماز و صحت روزه براى كسى است كه يا خود سفر شغل او است (مثل راننده و خلبان و مانند آن) و يا براى انجام شغل مسافرت مى‌كند (مثل كارمند و كارگرى كه به اندازه مسافت شرعى براى كارش مسافرت مى‌كند)، كه اين افراد در مبدأ و مقصد و بين راه نمازشان تمام و روزه‌شان صحيح است.

ملاک تحقق سفر شغلى
س2. اگر بنده روزانه از محل سکونتم به محل کار که بيشتر از حدّ ترخّص فاصله دارد بروم حکم مسافر دارم يا خير؟ در اين صورت اگر به تهران سفر کنم واز تهران به محل کارم بروم حکم نماز و روزه‌ام چگونه است؟
ج) کسى که از وطن خود براى کار مسافرت مى‌کند (حدود 45 كيلومتر با حداقل 5 /22 کيلومتر رفت) چنانچه طورى است که در هر ده روز چند بار يا حداقل يک بار مسافرت مى‌کند، چنين شخصى تا زمانى که ده روز در وطن يا جاى ديگر اقامت نکرده، نمازش از سفر سوم تمام و روزه‌اش صحيح است و اگر ده روز در جايى اقامت کند، در سفر اول نمازش قصر است؛ و صِرف رفتن به بيش از حدّ ترخّص، سفر شرعى صدق نمى‌کند و موجب شکسته شدن نماز و بطلان روزه نيست و رفتن از محل سکونت به تهران اگر براى شغل نباشد، در چنين سفرى نماز شکسته و روزه نيز صحيح نمى‌باشد.

س3. کسى که حداقل هر ده روز يک بار سفر شغلى انجام مى‌دهد، تا چه مدّت آن را ادامه دهد حکم سفر شغلى بر آن مترتب مى‌شود؟
ج) ميزان، صدق تکرّر سفر براى شغل است. همين که کارى که براى آن سفر مى‌کند شغل او محسوب باشد ولو شغل دو سه ماهه، و براى آن بدون تخلّل اقامت ده روز در يک‌جا مکرّراً مسافرت مى‌کند، در سفر سوّم نمازش تمام است.

س4.  خواهشمند است در مورد سفر براى شغل که فرموده‌ايد «در سفر سوم نماز تمام است» بفرماييد:
شخصى که مکرّر براى شغلش مسافرت مى‌کند اگر ده روز در وطن و يا جاى ديگر اقامت کند آيا در اين مورد هم در سفر سوم نمازش تمام است و يا اينکه پس از اقامت ده روز فقط در سفر اول نمازش قصر مى‌باشد؟
ج) در صورت اقامت ده روز در يک محل در بين سفرهاى شغلى فقط در سفر اول بعد از اقامت ده روز نمازش قصر است.

س5. آيا در سفر شغلى كه نماز تمام است لازم است در هر ده روز حداقل يك بار به محل كارش سفر كند يا همين كه در يك مكان ده روز نماند كافى است؟
ج) ملاك اين است كه بين دو سفر شغلى ده روز در جايى اقامت نكند هر چند فاصله بين دو سفر شغلى بيش از ده روز باشد.

س6. قصد سفر شغلى چهار ماهه به خارج از شهر دارم، به‌طورى که در بين آن از جايى به جاى ديگر ـ که بيش از مسافت شرعى فاصله دارند ـ منتقل مى‌شوم؛ در صورتى که کمتر از ده روز در يک مكان توقف داشته باشم، وظيفه من نسبت به نماز چيست؟
ج) اگر عرفاً صدق کند كه اين سفر شغل يا براى شغل است (يعنى در خلال ده روز اين سفرها متعدّد انجام گرفته و سفر دوم از مقصد سفر اول براى مقصد ديگر و از آن‌جا نيز به جاهاى ديگر باشد و هکذا)، در اين صورت در سفر اول و دوم نماز شکسته، و از سفر سوم به بعد نماز کامل است. ولى اگر تمام اين سفرها تا زمانى که به وطن يا محل سکونت برمى‌گرديد، يک سفر به‌حساب آيد، در تمام طول سفر بايد نماز را شکسته بخوانيد.

قاطع سفر
س7. آيا محل کار اگر در فاصله کمتر از مسافت شرعى باشد، قاطع سفر در روز کار يا در روز تعطيلى است؟
ج) قاطع سفر در حقيقت وطن انسان و از نظر حكمى محل اقامت (ده روز) است؛ و محل کار نه وطن است و نه محل اقامت؛ لذا اگر به آن‌جا سفرى انجام گيرد، قاطع سفر نخواهد بود.

س8. اگر مسافر بعد از خروج از وطن، از راهى عبور کند که صداى اذان وطن اصلى خود را بشنود و يا ديوار خانه‏‌هاى آن را ببيند، آيا به مسافت شرعى ضرر مى‏‌رساند؟
ج) تا از وطن خود عبور نکرده، ضررى به مسافت شرعى نمى‏‌رساند و مسافرتش قطع نمى‏‌شود، ولى تا در داخل محدوده بين وطن و حد ترخص آن هست، حکم مسافر بر او جارى نمى‏‌شود.